De Vlaamse regering en de Vlaamse sociale partners hebben een VESOC- akkoord gesloten over de relance van de Vlaamse arbeidsmarkt.
Met het plan 'Alle hens aan dek' wordt 190 miljoen euro extra uitgetrokken voor een krachtige, duurzame relance en transformatie van de Vlaamse arbeidsmarkt.
Het nieuwe ambitieuze akkoord focust op drie prioriteiten: een opleiding- en loopbaanoffensief, een inclusieve en mensgerichte digitalisering en een strategie gericht op een duurzame tewerkstelling voor iedereen.
" Het is alle hens aan dek voor de relance van onze arbeidsmarkt. We investeren 190 miljoen euro in een opleiding- en loopbaanoffensief, digitalisering en duurzaam werk voor iedereen. Verschillende acties moeten onze arbeidsmarkt opnieuw in rustige wateren krijgen én tegelijk sterker maken." Hilde Crevits
De coronacrisis heeft onze arbeidsmarkt uit het lood geslagen. Net nadat de Vlaamse regering en de Vlaamse sociale partners het akkoord hadden gesloten om 120.000 extra Vlamingen aan de slag te helpen en we het doel van 76% werkzaamheidsgraad behaald hadden, brak de coronacrisis los.
Op enkele weken tijd werd een half miljoen werknemers getroffen door tijdelijke werkloosheid. De Vlaamse werkloosheid steeg met ongeveer 20.000 personen en sinds maart zitten de vacaturecijfers steeds onder het gemiddelde aantal van vorig jaar.
In november 2020 daalden de vacaturecijfers nog met 18,6% tegenover november vorig jaar. Ondertussen bevinden we ons in een tweede, maar lichtere lockdown en blijft het virus zijn schaduw werpen over een herstel van de arbeidsmarkt.
De Vlaamse regering en de Vlaamse sociale partners zijn vastberaden om de gevolgen van de coronacrisis op de arbeidsmarkt aan te pakken en tegelijk te blijven focussen op de structurele knelpunten van onze arbeidsmarkt.
Het plan omvat daarom acties gericht op korte termijn maar eveneens acties en strategieën voor de lange termijn. De VESOC-engagementsverklaring 'iedereen aan boord', het 'Vlaamse veerkracht' relanceplan van de Vlaamse regering en de adviezen van de relancecomités, SERV en arbeidsmarktexperten zijn hierbij richtinggevend.
Danny Van Assche, voorzitter SERV: "De Vlaamse sociale partners zijn tevreden om met dit akkoord met de Vlaamse Regering de arbeidsmarkt klaar te maken voor de relance.
Dat betekent dat we tegelijkertijd mensen aan het werk moeten houden, bv. door competentiechecks en inzet op digitalisering, maar ook inspanningen doen voor mensen die hun werk of bedrijf verliezen.
Bovendien mogen we het langetermijnperspectief niet verliezen om meer mensen actief te maken op de arbeidsmarkt. Die driedubbele doelstelling bereiken we met dit akkoord."
In het nieuwe akkoord 'Alle hens aan dek' worden 20 concrete speerpunten naar voren geschoven die gegroepeerd worden volgens drie prioriteiten.
Opleidings- en loopbaanoffensief: we leren ons uit de crisis
De digitalisering verandert bedrijfsprocessen en wijzigt de inhoud van jobs. De coronacrisis heeft het belang van opleiding en het versterken van competenties in de verf gezet. 2021 moet het jaar van de opleiding worden.
Zowel voor werkzoekenden, tijdelijk werklozen als werkenden. De Vlaamse regering en de Vlaamse sociale partners zetten daarom de doelstelling scherp. We streven er naar dat de helft van de intensief tijdelijk werklozen een opleiding, stage of vrijwilligerswerk doen of instappen in een tijdelijke job, bijvoorbeeld in de zorg. We zorgen voor een ruim aanbod aan mogelijkheden, zowel voor de individuele loopbaan als voor de ondernemingen zelf.
Het online opleidingsaanbod wordt verder uitgebouwd en het bestaande aanbod zal breder bekend gemaakt worden zodat meer mensen de weg vinden naar om-, her- en bijscholing. In totaal wordt hier 119 miljoen euro voor voorzien.
De Vlaamse regering en de sociale partners investeren sterk in de opleiding van werknemers. Kmo's zullen financieel ondersteund worden voor het inkopen van competentiecheck-ups, - coaching en competentieversterkende trajecten voor hun medewerkers.
Werknemers zullen ook zelf, via VDAB, een beroep kunnen doen op een digitale check-up van hun competenties. Op die manier nemen ze zelf het stuur van hun loopbaan in handen. Daarnaast wordt het Vlaams Opleidingsverlof (VOV) beter bekend gemaakt bij werkgevers en werknemers.
Er zullen extra uren en budget voorzien worden om een opleiding te volgen op gezamenlijk initiatief van de werkgever en de werknemer. Dit alles gebeurt in nauwe samenwerking met alle onderwijs- en opleidingsverstrekkers.
Ann Vermorgen, ondervoorzitter SERV: "Met dit akkoord onderschrijven we de ambitie om van 2021 hét jaar van de opleiding te maken. Dat doen we door werknemers het recht te geven hun competenties in kaart te brengen en hen de kans te geven zich om- en bij te scholen.
Van E-leren maken we daarbij een extra troef, zonder de mensen met nog geen of minder digitale vaardigheden uit het oog te verliezen. Op deze manier zetten we bijkomende middelen in om werknemers hun kansen op de arbeidsmarkt te verruimen."
Vlaanderen digitaal transformeren
De digitalisering had al een vaste plaats gevonden in de samenleving, maar heeft nu echt een boost gekregen. We surfen mee op die digitale golf en grijpen de kansen van de digitale transformatie door voluit in te zetten op digitale vaardigheden en opleidingen.
Vlaanderen treedt hier naar voor als pionier en zal in dit kader onder meer een gepersonaliseerd, breed digitaal loopbaanplatform en een individuele leer- en loopbaanrekening lanceren om mensen te helpen in hun zoektocht naar werk, online opleidingen of herscholingen. VDAB gaat ook experimenteren met virtuele jobbeurzen en het digitaal solliciteren ondersteunen.
Tegelijkertijd wordt er rekening gehouden met de digitale kloof. Iedereen moet de kans krijgen om volwaardig deel uit te maken van de digitale samenleving. Er komen verschillende initiatieven om kwetsbare groepen te ondersteunen.
Zo zal VDAB een laagdrempelig, online opleidingsaanbod uitwerken gericht op personen met geen of beperkte digitale vaardigheden. Op die manier wordt de digitale transformatie niet alleen een economisch, maar ook een maatschappelijk succes. Om deze verschillende speerpunten uit te rollen, wordt 50 miljoen euro extra geïnvesteerd.
Iedereen duurzaam aan het werk
De Vlaamse regering en Vlaamse sociale partners willen iedereen duurzaam aan het werk en voorzien hiervoor, naast het opleidingsbudget, 21 miljoen euro. Om de nog steeds bestaande jobkansen maximaal te benutten is het van belang snel te schakelen.
Vooral de meest kwetsbare werkzoekenden én werkenden moeten we aan boord krijgen of houden. Heel wat mensen die door de coronacrisis hun werk verloren, moeten voor de eerste keer sinds jaren opnieuw gaan solliciteren.
Tijdens hun ontslagperiode krijgen ze een vrijwillig aanbod aan korte trainingen zodat ze snel kunnen schakelen naar een volgende stap in hun loopbaan. Dit alles vereist een slagkrachtige VDAB die als regisseur klaarstaat om samen met verschillende partners de (nieuwe) instroom van werkzoekenden op weg te helpen richting nieuwe uitdagingen en de mensen die al werkzoekend zijn een sterk programma van opleiding en begeleiding aan te bieden.
Maar ook de ondernemingen zelf moeten klaar staan om deze mensen te ontvangen, breder te rekruteren en in te zetten op vorming en opleiding.
We zetten daarom in op een inclusief ondernemingsklimaat via specifieke oproepen. Omdat de reguliere arbeidsmarkt niet voor iedereen haalbaar is, wordt ook verder geïnvesteerd in de sociale economie ondernemingen.
Er is 12 miljoen euro voorzien voor opleiding van hun werknemers, een nieuwe innovatie-oproep en een goede doorstroom richting de reguliere economie.
Mensen duurzaam aan het werk houden, betekent ook aandacht besteden aan werkbaar werk, welzijn en telewerken in ondernemingen en organisaties.
Ondernemingen en organisaties worden versterkt om deze transitie te maken met aandacht voor werkbaarheid en welzijn in de organisatie, onder andere via de werkbaarheidscheques.
Tot slot wordt ook ingezet op ondernemerschap bij kwetsbare groepen door middel van een tijdelijke uitbreiding van de transitiepremie naar onder andere werkzoekende jongeren (-30 jaar), kortgeschoolden, mensen met een arbeidshandicap, ... .
Een werk van velen, voor velen
Om de vele ambities in het kader van 'Alle hens aan dek' te kunnen realiseren, zal er intensief worden samengewerkt binnen de Vlaamse regering en met de SERV.
Daarbij is ook de inbreng van andere partners en beleidsniveaus cruciaal. Om de uitvoering van het plan op te volgen, zetelen VDAB en het Departement Werk en Sociale Economie in de cockpit, aangevuld met arbeidsmarktexperten en de Vlaamse sociale partners om de opvolging te monitoren en bij te sturen waar nodig.
Vlaams minister-president Jan Jambon: "Bij de start van deze Vlaamse Regering hebben we een werkzaamheidsgraad van 80% als één van de belangrijkste doelstellingen vooropgesteld.
Ondanks Corona wil ik dat doel niet opgeven, wel integendeel. Het is nu belangrijker dan ooit dat we zoveel mogelijk mensen aan de slag krijgen. We investeren daarom met overtuiging 190 miljoen euro in dit plan."
Vlaams minister van Werk Hilde Crevits: " Met 'alle hens aan dek' bieden we een krachtig antwoord op de onzekere tijden waarin de Vlaamse arbeidsmarkt zich nu bevindt. Het is het resultaat van een goede dialoog om de verschillende belangen in het licht van deze crisis te overstijgen.
Het is nooit te vroeg om al na te denken over de relance van onze arbeidsmarkt. Het ambitieuze plan omvat maatregelen die zuurstof moeten geven op korte termijn en die ook heel snel gerealiseerd kunnen worden.
Maar verschillende acties zijn ook gericht op de middellange of zelfs langere termijn zodat we onze Vlaamse arbeidsmarkt duurzaam kunnen transformeren, weerbaarder kunnen maken, en klaarstomen voor de toekomst.
Onze acties richten zich op drie concrete prioriteiten: 'opleiden, opleiden, opleiden', de digitalisering en duurzaam werk voor iedereen."
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers: "Met dit akkoord loodsen we onze arbeidsmarkt door de crisis en versterken we ze voor de toekomst. Naast opleiding en digitalisering zorgen we er met de invoering van de jobbonus voor dat werken meer zal lonen.
We moeten immers mensen aan de slag krijgen. Daarom is het ook belangrijk dat de lokale besturen in dit akkoord worden erkend als cruciale partners om niet-beroepsactieven te benaderen. Zij hebben vanuit hun directe link met het werkveld vaak het beste zicht hoe we hen beter kunnen bereiken."
We gaan onder meer het volwassenenonderwijs sterker in de markt zetten als een plaats waar iedereen zijn carrière een nieuwe wending kan geven.
Tot nu toe associëren we het volwassenenonderwijs nog te veel met de opleiding vrijetijdsfotografie of de cursus Italiaans koken, maar er is ook – en steeds meer – een breed aanbod van jobgerichte opleidingen, die flexibel en werkplekgericht zijn.
Vlamingen krijgen meer kansen om zich om te scholen en een toekomst uit te bouwen in een nieuw vakdomein", aldus Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts.